صلاة خوفصلاة خوف از اصطلاحات فقه نظامی است که همان «نماز یومیه» است، ولی به صورت شکسته، خواه در سفر باشد یا حضر، با جماعت خوانده شود، یا فرادا. برای خواندن این نماز شرایط و آداب خاصی ذکر شده است. ۱ - معرفی اجمالینماز خوف همان «نماز یومیه» است، ولی به صورت شکسته (مانند نماز مسافر) است خواه در سفر باشد و خواه در حضر، با جماعت خوانده شود، یا فرادا. ۲ - شرایط نماز خوفشرایط نماز خوف چهار چیز است:
۳ - نماز خوف در قرآنقرآن کریم می‌فرماید: «وَاذا کُنْتَ فیهِمْ فَاقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا اسْلِحَتَهُمْ فَاذا سَجَدُوا فَلْیَکُونُوا مِنْ وَرائِکُمْ وَلْتَأْتِ طائِفَةٌ اخْری لَمْ یُصَلُّوا فَلْیُصَلُّوا مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَاسْلِحَتَهُمْ...» «و چون (ای پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)) میان مؤمنان (رزمندگان) هستی و برای آنها نماز بپا می‌کنی، گروهی از آنها با تو بایستند و سلاح‌های خویش را برگیرند، و چون سجده کردند، عقب‌دار شما شوند گروهی دیگر که نماز نخوانده‌اند، بیایند و با تو نماز گزارند. آنها باید وسایل دفاعی و سلاح‌هایشان را (در حال نماز) با خود حمل کنند.» ۴ - نحوه خواندن نماز خوفطبق آیه بالا، امام جماعت، لشکریان را دو دسته کرده، یک گروه را در مقابل دشمن قرار می‌دهد دسته دوّم را برای اقتدا کردن به نماز فرا می‌خواند و یک رکعت را با این نمازگزاران خوانده، پس از برخاستن، رکعت دوم را تا آن حدّ طول می‌دهد که گروه دیگری که قبلًا در مقابل لشگریان دشمن قرار داشتند، جهت اقتدا به او می‌آیند، پس از رسیدن، آن دسته تکبیر گفته و با امام به رکوع می‌روند و پس از سجود، امام برای تشهد می‌نشیند و نمازگزاران جهت انجام دادن رکعت دوم بر خاسته، رکعت دوم را تمام می‌کنند و پس از تشهد به امام که تشهد را برای رسیدن دسته دوم طول داده، می‌پیوندند و با امام جماعت نماز را تمام می‌کنند. در نماز سه رکعتی امام مخیر است که با گروه اول یک رکعت و با گروه دوم دو رکعت نماز را جماعت بخواند و یا به عکس با گروه اول دو رکعت و با گروه دوم یک رکعت. [۶]
گلپایگانی، سید محمدرضا، رساله، ص۴، احکام رزمندگان.
۵ - دیدگاه شهید ثانیشهید ثانی در شرح لمعه چنین اضافه می‌کند: در این نماز اگر امکان قرائت و ایماء در رکوع و سجود، در هر رکعت نباشد، به جای همه اعمال بعداز نیت و تکبیر فقط ذکر تسبیحات اربعه «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر» را بگوید و سپس تشهد گفته، نماز را سلام دهد. ۶ - پانویس
۷ - منبع• جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۸۴-۸۵. |